Egodziecka.pl: W świadomości potocznej położna kojarzy się z opieką szpitalną w trakcie porodu. Na co jeszcze mogą liczyć kobiety ze strony położnej?
Dorota Sicińska: Położna nie tylko przyjmuje porody, sprawuje również opiekę przedkoncepcyjną nad kobietą, aby przygotować ją do świadomego planowania rodziny. Sprawuje ona opiekę nad noworodkiem i niemowlęciem do 2. miesiąca życia. Położna udziela porad w zakresie przygotowania rodziny do pełnienia funkcji prokreacyjnej, jak również w odniesieniu do kobiet ze schorzeniami ginekologicznymi. Doradza kobietom ciężarnym, pomaga ustalić dietę w poszczególnych etapach życia kobiety, doradza w zakresie żywienia noworodków i niemowląt, przeprowadza wizyty patronażowe po porodzie. Wykonuje również szczepienia ochronne noworodków i sprawuje opiekę w chorobach ginekologicznych oraz opiekę nad kobietą w każdym okresie jej życia.
Chociaż każda kobieta ubezpieczona przez NFZ dokonuje wyboru położnej wiele z nich nawet nie wie, kto jest jej położną ani czego może od niej oczekiwać. Skąd to niedoinformowanie?
DS: Często wybierając w przychodni lekarza pierwszego kontaktu oraz pielęgniarkę nie mamy świadomości, że podpisujemy również deklarację wyboru położnej. Z czasem zapominamy, że podpisaliśmy takie dokumenty. Często nie mamy wpływu na nasz wybór, bo decyzje zostają za nas automatycznie podjęte niejako podczas zapisu do przychodni. Zastanawiamy się nad wyborem położnej dopiero w szkole rodzenia lub kiedy kobieta jest w ciąży. Większość społeczeństwa kojarzy położną z porodami i dopiero w szkołach rodzenia dowiadują się, że można ją sobie wybrać, poznać, ponieważ położna towarzyszy kobiecie na długo przed porodem, jak i po porodzie.
Czym zajmuje się położna środowiskowa?
DS: Położna środowiskowa sprawuje opiekę nad kobietą po porodzie i noworodkiem, gdy znajdują się już w domu. Składa wizyty patronażowe, sprawdza jak się czuje kobieta i jej dziecko, doradza w zakresie laktacji, pomaga w problemach z karmieniem, pielęgnacją maluszka. Pomaga rodzicom w ich nowej roli, w przystosowaniu się do nowych warunków. Wybór dobrej położnej gwarantuje, że odpowie ona na konkretne potrzeby rodziców, poświęcając im odpowiednią ilość czasu.
W czym może pomóc położna w trakcie trwania ciąży? Jakie świadczenia, zgodnie z ustawą, kobiety ciężarne mają za darmo?
DS: Położna najczęściej sprawuję funkcję doradczą, pomocniczą. To z położną można rozmawiać o wszelkich wątpliwościach. Położna jest specjalistką w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, łączy wiedzę medyczną, psychologiczną, pedagogiczną, staje się dla kobiety wsparciem, przewodnikiem.
Standard opieki okołoporodowej to dokument, w którym zawarte jest wszystko to, do czego ma prawo kobieta spodziewająca się dziecka. Kobieta może sama decydować o miejscu porodu, o tym kto będzie sprawował nad nią opiekę. Przysługują jej darmowe wizyty u ginekologa, badania USG. Kobieta ma prawo do świadomego udziału w podejmowaniu decyzji związanych z porodem.
Co to jest tzw. edukacja przedporodowa? Czy z Pani doświadczenia z pracy w szpitalu ma ona przełożenie na sam proces porodu?
DS: Spotkania edukacyjne z położną to spotkania przygotowujące do porodu i rodzicielstwa, finansowane przez NFZ, odbywające się od 21. do 31. tygodnia ciąży raz w tygodniu, a po 32. tygodniu ciąży aż do porodu – dwa razy w tygodniu. Spotkania są dobrowolne, dają one rodzicom możliwość zdobycia wiedzy dotyczącej ciąży, porodu i opieki nad niemowlęciem. Kobiety, które uczestniczą w zajęciach lepiej sobie radzą podczas porodu, wiedzą czego się spodziewać, jakie mają prawa, czego mogą się domagać. Posiadają odpowiednią wiedzę praktyczną, przeszły ćwiczenia pomagające podczas porodu.
Jakie zajęcia prowadzą położne w ramach szkół rodzenia?
DS: W szkołach rodzenia położne starają się przekazać wiedzę praktyczną, którą zdobyły podczas wieloletniej pracy na sali porodowej. Zaczynają od podstawowych rzeczy np. spakowania torby do szpitala, opowiadają jak przebiega poród, jakie ćwiczenia oddechowe można zastosować, jakie pozycje przyjąć podczas porodu, w czym może pomóc osoba towarzysząca oraz jakie czynności są wykonywane przy noworodku po jego narodzinach. Odbywają się również zajęcia praktyczne, takie jak nauka pielęgnacji noworodka, masaż antykolkowy, są również porady laktacyjne.
Czym różni się opieka położnej od opieki ginekologa w czasie ciąży?
DS: Jeżeli kobieta decyduje się na opiekę położnej to powinna się u niej pojawić na pierwszej wizycie do 10. tygodnia ciąży, jeżeli ciążę prowadzi lekarz powinien on poinformować kobietę o spotkaniach edukacyjnych z położną od 21. tygodnia ciąży. Położna, tak jak lekarz, wykonuje i interpretuje badania służące do oceny stanu zdrowia płodu i ciężarnej, które polegają na badaniu położniczym zewnętrznym i wewnętrznym oraz kardiotokografii. Położna pobiera materiał do badań i wykonuje testy diagnostyczne. Lekarz wykonuje badanie USG, czego nie robi położna. Położna prowadzi ciążę fizjologiczną natomiast w razie wystąpienia nieprawidłowości opiekę przejmuje lekarz. Położna przyjmuje poród fizjologiczny w szpitalu oraz w domu. Jeżeli dojdzie do komplikacji poród przejmuje lekarz, wykonuje cięcie cesarskie.
Rola położnej w krajach zachodnich jest znacznie większa niż w Polsce. Czym zajmują się Pani koleżanki z zagranicy?
DS: W krajach zachodnich położne posiadają większą autonomię, mogą wykonywać o wiele więcej zadań, są bardziej samodzielne. Więcej porodów obywa się w domach. Jest większa świadomość społeczeństwa, że porodami zajmują się położne i jest to ich domena.
Pytanie na zakończenie. Jak wybrać dobrą położną i gdzie jej szukać?
DS: Aby wybrać położną należy złożyć deklarację w przychodni lub w szkole rodzenia, która ma podpisaną umowę z NFZ. W ciągu roku można dwukrotnie zmienić położną, z trzecim razem jest to koszt 80 zł. Można wybrać położną, która pracuje w szpitalu, w którym chcemy rodzić. Można się z nią spotkać i zapytać o wszystko. Wiąże się to oczywiście z dodatkowymi kosztami. Ważnym źródłem informacji na temat położnych są przyjaciółki, które już rodziły. Można również zajrzeć na fora internetowe. Można spotkać się z położną przed zajęciami w szkole rodzenia, do której chcemy się zapisać, poznać ją osobiście, zapytać o interesujące nas kwestie i ocenić czy chcemy, aby towarzyszyła nam podczas porodu (aby było to świadczenie bezpłatne należy sprawdzić czy szkoła ma podpisaną umowę z NFZ). Ważne jest wcześniejsze, osobiste spotkanie z położną i sprawdzenie jak się czujemy w jej towarzystwie czy jest dla nas wiarygodna, stwarza poczucie bezpieczeństwa. Ważne jest też doświadczenie jakie posiada.
Dziękuję za rozmowę.
