Rywalizacja między rodzeństwem

Kiedy pojawia się młodszy brat lub siostra, rodzice więcej uwagi poświęcają nowonarodzonemu dziecku. Oczywiście noworodek wymaga dużo opieki, ale nie należy zapominać o starszym dziecku, które w chwili pojawienia się rodzeństwa potrzebuje nas nawet bardziej niż przedtem. Z racji tego, że czuje się zepchnięte na dalszy tor, robi wszystko, by zwrócić na siebie naszą uwagę. Jakie zadanie spoczywa na rodzicach? Należy każde dziecko zapewniać, że jest kochane, wyjątkowe i bezpieczne, że może zawsze liczyć na pomoc i wsparcie rodziców. Trzeba także pokazać, ze warto się dzielić i współpracować. Relacje między dziećmi w młodości mają duży wpływ na to, jak ułożą się ich wzajemne stosunki w dorosłym życiu. Również przeżycia związane z rodzeństwem mogą ukształtować sposób myślenia dziecka o sobie w dorosłym życiu.

Ważne jest, by dziecko potrafiło wyrażać swoje negatywne uczucia. Można je do tego zachęcać, np. poprzez nadanie im symbolicznego wyrazu – narysuj, jaki jesteś zły, napisz na kartce, co czujesz, itp. Jeśli dziecko żywi negatywne uczucia do swojego rodzeństwa, to trzeba okazać zrozumienie dla tego, co czuje. Zamiast się przezywać i bić, należy nauczyć się spokojnie rozmawiać, mówić o swoich uczuciach.

Często źródłem konfliktów jest także porównywanie dzieci. Aby nie porównywać dzieci, warto powiedzieć, co się podoba lub nie podoba w ich zachowaniu. Zamiast mówić: „Widzę, że w przeciwieństwie do swojego brata bałaganiarza, posprzątałeś”. Powiedzmy po prostu: „Świetnie, że posprzątałeś i ułożyłeś wszystkie zabawki na swoje miejsce”. Gdy kupimy coś jednemu dziecku, nie mamy obowiązku kupować także drugiemu. Jeśli dziecko potrzebuje nowe spodnie, to należy drugiemu wytłumaczyć, że gdy będzie czegoś potrzebowało, również to dostanie, na pewno niczego mu nie zabraknie.

Czy Wasze dzieci się biją? Zastanawialiście się, jak reagować w takiej sytuacji? Wysłuchajmy najpierw, co dzieci mają do powiedzenia. Niech każde z nich powie, co czuje. Potem zajmijmy się dzieckiem, które ucierpiało podczas bójki. Dziecko bijące będzie wtedy zdezorientowane. Myślało bowiem, że spotka je kara, rodzic będzie mu tłumaczyć, że tak nie wolno. Ale nie tędy droga. Jeśli skupimy się na poszkodowanym dziecku, mały agresor zauważy, że bijąc swojego brata lub siostrę, nie czuje się wygrany. Najlepiej zachęcać dzieci, by same rozstrzygały spory. Sugerujmy im, że potrafią wspólnie dojść do porozumienia. Wkraczajmy tylko wtedy, gdy któremuś z dziećmi może stać się krzywda. Wtedy należy rozdzielić rodzeństwo, aby ochłonęło.

Nikt nie mówił, że wychowanie dziecka jest łatwe, nie mówiąc już o dwójce czy trójce. Najprościej byłoby przeczytać wszystkie możliwe poradniki, które zawierają porady na temat wychowania dzieci. W wielu z nich zawarte są sprawdzone sposoby, jak ujarzmić goniące się, przezywające i bijące dzieci. Tylko czy wszystkie te metody udaje się nam stosować w praktyce? Do wychowania młodego człowieka potrzebujemy przede wszystkim miłości, cierpliwości, wytrwałości i konsekwencji. To my oraz relacje między nami a innymi ludźmi są dla dzieci przykładem na to, jak powinny się zachowywać. Pokażmy więc, że jesteśmy dobrymi braćmi i siostrami i potrafimy się ze sobą dogadać, choć zdajemy sobie sprawę z tego, że nawet teraz w dorosłym życiu, kiedy jesteśmy mądrzejsi, czy też bardziej doświadczeni, nie jest to takie łatwe.

I co najważniejsze, pamiętajmy o tym, by nie kochać dzieci tak samo, ale w sposób wyjątkowy.

Beata Brzezińska – pedagog społeczny, mama dwóch chłopców

Opracowane na podstawie: „Rodzeństwo bez rywalizacji. Jak pomóc własnym dzieciom żyć w zgodzie, by samemu żyć z godnością” Adele Faber i Elaine Mazlish