Ćwicz koncentrację z Kapitanem Nauką!

Brzmi jak opis twojego dziecka? Takie zachowanie może oznaczać problemy z koncentracją. Można je zaobserwować już w bardzo młodym wieku, ale dotyczą zarówno dzieci, jak i dorosłych, i mają wielki wpływ na całe nasze życie. Jest jednak i dobra wiadomość: koncentracji można się nauczyć!

Czym jest koncentracja uwagi?

Uwaga jest to umiejętność selekcji informacji spośród tych, które do nas docierają. Koncentracja natomiast to pojęcie szersze, które możemy zdefiniować jako „zdolność do skupienia aktywności poznawczej na wybranym obiekcie (przedmiocie, czynności), z wykorzystaniem różnych mechanizmów regulacji, takich jak emocje, motywacja, nastawienie i sterowanie uwagą dowolną (świadomą)” jak pisze Agnieszka Biela w poradniku dla rodziców w zestawie Koncentracja. 100 zabaw z detektywem Motywem. Oznacza to, że jeśli chcemy rozwijać zdolność koncentracji, powinniśmy pamiętać o wszystkich tych czynnikach, zwłaszcza wtedy, gdy próbujemy poradzić sobie z brakiem koncentracji u dziecka. Może problem wcale nie leży w jego umiejętnościach poznawczych, takich jak selektywność uwagi czy myślenie logiczne, ale np. w motywacji lub emocjach, które odczuwa?

Dlaczego warto rozwijać umiejętność koncentracji?

We współczesnym świecie, w którym każdego dnia odbieramy tysiące bodźców, umiejętność selekcji informacji i skupienia się tylko na tych istotnych staje się ważniejsza niż kiedykolwiek. Koncentracja uwagi u dzieci jest niezbędna, by czas spędzony w szkole był efektywny i dawał dziecku satysfakcję. Warto jednak podkreślić, że umiejętność skoncentrowania się przez określony (i coraz dłuższy z biegiem lat) czas na konkretnym zadaniu pomaga także w wytyczaniu i realizacji celów oraz rozwijaniu innych zdolności i zaprocentuje nie tylko w szkole, ale także w pracy, podczas nauki języka obcego, uprawiania sportu, a nawet wykonywania codziennych czynności.

Jak zadbać o dobre warunki do nauki?

Jako opiekun masz wpływ na to, w jakich warunkach twoje dziecko się uczy. Zadbaj o to, by podczas nauki nie rozpraszały go takie bodźce, jak hałas czy głośne rozmowy. Cicha muzyka w tle może pomóc w koncentracji, ważne jednak, by była tylko instrumentalna lub w języku, którego dziecko nie rozumie. Rozpraszaczami mogą być też bodźce wzrokowe – migotanie ekranu telewizora czy telefonu, nieporządek na biurku, nieneutralne oświetlenie.

Wszystko jest kwestią nastawienia

Dzieci są głodne wiedzy i ciekawe świata. Mali odkrywcy chcą zrozumieć otaczającą ich rzeczywistość, dlatego lubią zadania, które prowokują do zadawania pytań, głębszej analizy i zrozumienia zjawisk. Nie potrafią za to skupić się na rzeczach, które nie są dla nich istotne, a ich uwaga przeskakuje wtedy na tematy im bliskie. Nie zmotywujesz dziecka do pracy, powołując się na korzyści płynące z wiedzy, zrobisz to jednak z łatwością, proponując mu taką formę nauki, którą zinterpretuje jako zabawę.

W jaki sposób można rozwijać koncentrację poprzez zabawę?

Badacze wyodrębniają koncentrację ogólną, związaną ze zdolnością umysłu do skupiania uwagi na wybranym obiekcie/zadaniu, oraz koncentrację specyficzną, dotyczącą określonych działań związanych z myśleniem i czynnościami wykonawczymi. Tę pierwszą rozwija się poprzez techniki relaksacji, drugą – rozwijając konkretne rodzaje uwagi związane z przetwarzaniem informacji oraz czynnościami wykonawczymi. Ćwiczenia, które temu służą, to np.:

– wyszukiwanie określonego obiektu pośród innych,

– znajdowanie różnic, kopiowanie wzoru, łamanie szyfrów,

– szeregowanie, kategoryzowanie, segregowanie,

– uzupełnianie brakujących elementów ćwiczące myślenie logiczne,

– ćwiczenia rozwijające wyobraźnię przestrzenną,

– kolorowanie,

– zabawy plastyczne,

– ćwiczenia grafomotoryczne.

Jak łatwo się przekonać, rozwijanie koncentracji z zestawami takich zadań może stanowić świetną zabawę zarówno dla dziecka, jak i opiekuna. Zamiast przekazywać dziecku zniechęcający już na wstępie komunikat „teraz będziemy się uczyć”, warto zaproponować mu rozrywkę, która łączy przyjemne z pożytecznym – gwarantuje miłe spędzenie czasu z rodzicem, pomaga budować więzi, a przy tym ćwiczy koncentrację.

Taką propozycją są zestawy z edukacyjnej serii Kapitan Nauka. Mali wielbiciele łamigłówek znajdą w pakietach wszystkie wymienione ćwiczenia, przygotowane przez pedagogów i psychologów. Zagadki obrazkowe Łamigłówki oraz Zabawy logiczne przeznaczone dla dzieci w wieku 3-5 lat to zestawy blisko 100 wciągających zadań, które ćwiczą koncentrację i myślenie logiczne. Starsze dzieci mogą sięgnąć po Zagadki obrazkowe Koncentracja przeznaczone specjalnie do wzmacniania koncentracji uwagi, Zagadki obrazkowe Czytanie, koncentracja, pamięć, które trenują także pamięć i umiejętność czytania czy Zabawy logiczne 6-9 lat, rozwijające myślenie logiczne i spostrzegawczość. Dla dzieci w wieku 6-9 lat przeznaczony jest również pakiet Koncentracja. 100 zabaw z detektywem Motywem, w którego skład wchodzą zmywalne karty z rozwijającymi zadaniami na koncentrację i grafomotorykę, a także książka dla opiekunów z poradami, jak wzmacniać koncentrację u dzieci napisana przez psycholog Agnieszkę Bielę.