Gotowość szkolna – co to takiego?


Zakłada się również, że istnieje możliwość ćwiczenia, kształtowania pewnych właściwości dziecka, co stwarza mu szansę osiągnięcia dojrzałości szkolnej. Gotowość nie jest stanem, na który wystarczy poczekać, ale trzeba ją wykształcić. 
W wielu badaniach udowodniono, że wpływy biologiczne nie działają niezależnie, lecz w powiązaniu z czynnikami środowiskowymi i uczeniem się. Pojęcie dojrzałości traktuje się także jako pojęcie kompetencji, czyli wytworu nasilającego się rozwoju powiązanego z uczeniem się. Zatem kompetencja staje się nie tylko rezultatem uczenia się, ale również wynikiem interakcji między rozwojem a uczeniem się. Zawiera w sobie takie cechy, jak motywacja, niepokój, zachowania polegające na nawiązaniu i podtrzymaniu pozytywnych kontaktów i współpracy przez jednostkę lub grupę z innymi grupami.

Mówiąc o dojrzałości szkolnej, mamy na myśli zespół cech psychofizycznych, ukształtowanych w toku rozwoju, które pozwalają sprostać wymaganiom szkolnym. Jeśli weźmie się pod uwagę określony zespól cech, jaki pojawia się około 6.-7. roku życia, które umożliwiają przystosowanie się do nowej formy, jaką jest nauka szkolna, definicja ta ma charakter względny, gdyż skupia się na wyniku określonego etapu rozwoju, związanego z danym wiekiem.

Przedstawiciele psychologii rozwojowej zaczęli koncentrować uwagę na mechanizmach interakcji na linii dojrzewanie i uczenie się. Badania nad dojrzałością szkolną wykazały, że nie wiek, lecz środowisko uwarunkowane, możliwości uczenia się odpowiadają za osiągnięcie tej dojrzałości. 

Dziś dojrzałość szkolną traktuje się nie tylko jako zależną od wewnętrznych procesów dojrzewania, lecz jako wynik interakcji między zdatnym do szkoły dzieckiem a środowiskiem rodzinnym i wychowaniem przedszkolnym.  

Coraz częściej używa się terminu gotowość szkolna dla określenia gotowości nie tylko do szkoły, lecz do uczenia się. 

Gotowość szkolną możemy określić jako proces i efekt współdziałania aktywności dziecka i aktywności dorosłych, tworzących warunki do uczenia się, jako efekt interakcji właściwości dziecka i szkoły. 

Badanie gotowości szkolnej dzieci i przeprowadzenie testu umożliwia przewidywanie i prognozowanie powodzenia w nauce. Otrzymujemy również informacje pozwalające ustalić postępowanie pedagogiczne i terapeutyczne dla każdego dziecka, jak i dla całej klasy.
 
Opracowała: Anna Wrocławska