Nadwrażliwość dotykowa u dzieci

Nadwrażliwość dotykowa to problem, który dotyka wielu osób, borykają się z nim dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego, dzieci, z zespołem Aspergera, autyzmem oraz innymi zaburzeniami. Nadreaktywność na dotyk sprawia, że dzieci te mają swoje preferencje co do ubioru, skarżą się na gryzące metki, rajstopy pod spodniami, swetry, szaliki, rękawiczki, mają swoje ulubione ubrania, które najchętniej nosiłyby non stop. Nie lubią chodzić boso i często chodzą na palcach. Dzieci z nadwrażliwością na dotyk nie lubią mycia zębów, wizyt u stomatologa czy pediatry, gdzie szpatułka jest wkładana do jamy ustnej, nie znoszą obcinania paznokci i włosów, a czasami nawet niemożliwe jest umycie im twarzy czy włosów. Nadwrażliwość sprawia, że mają spore preferencje co do pokarmów, jedzą zwykle to samo, najczęściej w postaci papek, nie próbują nowych konsystencji, krztuszą się nimi, dławią, a tym samym nie wykonują ćwiczeń narządów artykulacyjnych, takich jak gryzienie czy żucie, a to powoduje częste wady wymowy. Nadwrażliwość dotykowa powoduje, że dzieci niechętnie używają swoich dłoni do eksplorowania, nie lubią zabaw plasteliną czy masą solną, malowanie palcami nie sprawia im przyjemności, nie lubią się również brudzić, a mała ilość doświadczeń dotykowych w obrębie dłoni wpływa negatywnie na rozwój motoryki małej.

Bardzo często nadwrażliwość dotykowa idzie w parze z nadwrażliwością na zapachy. Osoby, którym przeszkadzają nawet najdelikatniejsze zapachy, niekoniecznie nieprzyjemne, potrafią wyczuć coś, czego inni nie czują, potrafią wprost powiedzieć komuś, że brzydko pachnie, nieznośne zapachy wpływają na nastrój, zachowanie i skupienie uwagi danej osoby.

Objawów nadwrażliwości dotykowej jest sporo, u jednego dziecka może być ich wiele, ale może być ich tylko kilka, nadwrażliwość może obejmować całe ciało lub tylko jego część, np. jamę ustną; może się również nasilać wraz ze zmianą pory dnia czy pogody.

Jeśli rodzic zauważy powyższy problem u swojego dziecka, powinien przeprowadzić diagnozę w kierunku zaburzeń przetwarzania sensorycznego (zaburzenia SI), ponieważ nadwrażliwość na dotyk czy zapach bardzo negatywnie wpływa na funkcjonowanie człowieka, na jego zachowanie, rozwój funkcji poznawczych czy chociażby relacje z drugą osobą i niestety problem ten nie mija nigdy sam. Odpowiednia diagnoza i dobrana do niej terapia, a czasami już wstępne modyfikacje środowiska domowego, przedszkolnego czy szkolnego, sprawiają, że dziecko zaczyna lepiej funkcjonować, odnosi sukcesy w szkole i poprawiają się jego relacje z rówieśnikami.

Marta Baj Lieder – logopeda wczesnej interwencji, terapeuta integracji sensorycznej oraz terapeuta ręki. Certyfikowany instruktor masażu Shantala. Autor książki „Barwy świata”. Prowadzi Centrum Terapii Logop, www.centrum-logop.pl