Przedstawiamy różnorodne książki, które odpowiedzą na te pytania i pomogą rodzicom przygotować starsze dziecko na pojawienie się nowego członka rodziny.
Propozycje dla młodszych dzieci:
Obrazki dla maluchów. Czekamy na dzidziusia
N. Belineau, E. Beaumont, wyd. Olesiejuk
W składającej się z wielu części, lubianej przez dzieci i cenionej przez rodziców serii „Obrazki dla maluchów”, znalazła się także pozycja dla młodszych dzieci czekających na rodzeństwo. Na treść książki składają się czytelne, estetyczne ilustracje opatrzone komentarzami.
Za jej pomocą pokażemy i wytłumaczymy dziecku wszystko, co związane jest z ciążą mamy oraz jak wpływa ona na całą rodzinę. Książeczka zaczyna się od przystępnego i dość szczegółowego wyjaśnienia, w jaki sposób mama znalazła się w ciąży i jak rozwija się dziecko. Przeprowadza przez wszystkie miesiące, wykorzystując do tego zmieniające się pory roku oraz pokazując rosnący brzuszek. Tłumaczy, jak czuje się mama, opisuje, co dzieje się z nią w szpitalu i pokazuje powrót do domu. Porusza także aspekt zazdrości i obaw dzieci związanych z pojawieniem się rodzeństwa. Podkreśla udział i zaangażowanie całej rodziny – przy mamie cały czas znajduje się pomocny tata, a wszyscy w rodzinie troszczą się o nią. Na czas pobytu mamy i taty w szpitalu dziećmi opiekują się dziadkowie, a kiedy dzidziuś pojawia się w domu, na jego powitanie zbiera się cała szczęśliwa rodzina. Co praktyczne dla mniejszych dzieci, książka ma twarde strony z zaokrąglonymi rogami i łatwo zmywalną powierzchnię.
Kicia Kocia ma braciszka Nunusia
Anita Głowińska, wyd. Media Rodzina
„Kicia Kocia” to seria książeczek stworzona z myślą o najmłodszych. Wspólnie z rezolutną kotką dziecko uczy się codziennego życia i odkrywa świat. W tej części w rodzinie Kici Koci pojawia się braciszek Nunuś. Historyjka zaczyna się, kiedy mama Kici Koci jedzie do szpitala, żeby urodzić Nunusia, po czym następuje wyjaśnienie, że wcześniej malutki braciszek rósł przez dziewięć miesięcy u mamy w brzuchu. Kiedy mama przebywa w szpitalu, kotka wraz z babcią przygotowują w domu kącik dla brata Kici Koci. Kiedy rodzice wracają do domu z młodszym braciszkiem, kotka wita się z Nunusiem i wkrótce zapoznaje się z nową sytuacją, choć ma obawy, czy mama nadal ją kocha, bo nie ma już dla niej tyle czasu, co wcześniej… Książeczka napisana jest przejrzystym, zrozumiałym dla mniejszego dziecka językiem. Duże ilustracje obrazują wszystkie opisywane czynności i zdarzenia. Fabuła przedstawia i wprowadza dziecko w nową sytuację – od wspomnianej ciąży do pojawienia się rodzeństwa w domu. Pokazuje trudności i wątpliwości, jakie dotyczą dziecka – mama jest teraz często zmęczona i ma mniej czasu dla córki. Równocześnie przedstawia korzyści wynikające z bycia starszym rodzeństwem. W miarę upływu czasu Kicia Kocia poznaje nowe czynności związane z opieką nad niemowlęciem i zaczyna w nich uczestniczyć. Seria znalazła się na liście książek polecanych przez Fundację „Cała Polska czyta dzieciom”.
Propozycje dla dzieci w wieku przedszkolnym:
Horror! Czyli skąd się biorą dzieci
Grzegorz Kasdepke, wyd. Nasza Księgarnia
Autor odpowiada na tytułowe pytanie w dowcipnie zawiązanej fabule. Na dzieci w pewnym przedszkolu pada blady strach. Ich Pani połknęła dziecko! W całości, czy je wcześniej pogryzła? Nie wiadomo. Kto będzie następny? Na wszelki wypadek najlepiej gdzieś się skryć! Przedszkolaki przeżyją prawdziwy horror, zanim odkryją, skąd się biorą dzieci.
A pomysły mają niesamowite: dzieci rosną w ziemi i trzeba je podlewać, dzieci kupuje się na allegro lub pan Bóg wrzuca je przez okno. Autor delikatnie daje do zrozumienia, że zamiast zostawiać dzieci z ich domysłami, lub wykorzystywać kłamstewka o bocianie i kapuście, warto zawczasu szczerze przybliżyć tę kwestię.
Temat pojawiania się dzieci poruszony jest rzeczowo i zrozumiale, a odpowiedź udzielona prostym językiem. A przede wszystkim bez pruderii i zawstydzenia, w następujący sposób: najpierw dorośli rozbierają się i mocno przytulają, a potem z siusiaka taty wypływają plemniki, które gonią szybko do małego jajeczka, które jest w brzuchu mamy. Dzieci biorą się z miłości. Jak we wstępie pisze sam autor, rodzice tłumaczą ten temat czasem niepotrzebnie pokrętnie, tymczasem narodziny to cud, a dzieci pojmują cuda w lot. Na końcu książki dzieci znajdą kilka rad skierowanych do siebie. Jedną z nich jest między innymi informacja, aby odmawiać, jeśli ktoś proponuje oglądanie zdjęć czy filmów z nagimi ludźmi, a pytania w rodzaju „Skąd się biorą dzieci?” zadawać bliskim dorosłym. Autor przypomina też rodzicom, aby na pytanie „Skąd się wziąłem?” odpowiadali wprost, bez zakłopotania i tylko prawdę.
Zuzia i nowy dzidziuś
L. Schneider, wyd. Media Rodzina
Seria z Zuzią jest lubiana przez dzieci, więc jeśli i twoje dziecko też do nich należy, warto wykorzystać tę sympatyczną bohaterkę do przedstawienia dziecku zagadnień związanych z pojawieniem się nowego członka rodziny. Książeczka opowiada o tym, jak Zuzia radzi sobie w roli starszej siostry. Początkowo Zuzia dziwi się, że mama robi się coraz grubsza. Kiedy już wie, że w brzuchu mamy rośnie dzidziuś, razem z rodzicami rozpoczyna przygotowania na jego przybycie. U Zuzi pojawiają się obawy, że mama będzie się troszczyć tylko o braciszka, lecz ta je rozwiewa, zapewniając córkę o swojej miłości. Książka przybliża czytelnikowi zarówno emocje towarzyszące sytuacji, kiedy mama jest w ciąży i w rodzinie pojawia się kolejny członek, jak i praktyczne przygotowania do nadejścia rodzeństwa. Nie omija samego przebiegu pobytu mamy w szpitalu i wspomina o nieznanych dla dziecka zjawiskach, jak, np. karmienie piersią. Opisuje nowe czynności, jakie mają miejsce po powrocie do domu. Zachęca dziecko do uczestniczenia w nich i włączania się do pomocy. „Zuzia i nowy dzidziuś” napisana jest prostym językiem w przejrzystym stylu, z ciepłem i humorem i opatrzona dużymi ilustracjami.
Propozycje dla dzieci w wieku szkolnym:
Będziemy mieli drugie dziecko. Magia serca i miłości
Elżbieta Zubrzycka, wyd. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Ta pozycja została przygotowana dla dzieci przez Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Ujawni, co ciekawego i wspaniałego będzie się odbywać w wielodzietnej rodzinie, czyli w przypadku, kiedy pojawi się nie tylko pierwszy, ale i kolejny braciszek lub siostrzyczka. Najpierw przedstawi obawy towarzyszące całej rodzinie, a każdy jej członek ma inne. Mama zastanawia się, czy nie przestanie kochać pierwszego dziecka tak mocno, jak dotąd. Tata obawia się, czy starczy pieniędzy dla większej rodziny, a pierwsze dziecko, że rodzice za bardzo pokochają drugie dziecko, które może okazać się ładniejsze i mądrzejsze. Także samo serce martwi się, że nikt go nie docenia. A przecież ono ma rozwiązanie na te wszystkie rozterki – w sercu nic się nie zmienia, pojawia się tylko jeszcze więcej miłości. Każde dziecko znajdzie w nim swoje miejsce i wielką miłość.
Książka porusza nie tylko ten uczuciowy, psychologiczny aspekt, ale pokazuje także małemu czytelnikowi, co go czeka w praktyce podczas ciąży mamy i po narodzinach dziecka. Najpierw zmieni się sporo w domu – trzeba znaleźć miejsce na nowe łóżeczko i trzeba się troszkę przesunąć, żeby zrobić miejsce dla nowego członka rodziny. Potem czekają nowe czynności i pomoc rodzicom, ale dzięki temu będzie bliżej nich. Pierwsze dziecko razem z rodzicami będzie odkrywać nowe rzeczy związane z rozwojem najmniejszego członka rodziny – jego pierwsze kroki, pierwszy dzień w przedszkolu.
Autorka przedstawia również zalety i przywileje z bycia starszym, któremu wolno więcej. Zostały również przybliżone wzajemne relacje, jakie czekają rodzeństwo. A gdyby pewnego dnia miało pojawić się kolejne, trzecie dziecko, znajdzie ono miejsce w zaczarowanych kieszonkach serc wszystkich członków rodziny. Książka jest ilustrowana.
Będę miał braciszka
Silvia Roncaglia, wyd. Wydawnictwo WAM
To opowiadanie terapeutyczne z serii pt. „Wielkie problemy naszych dzieci”, które prezentuje historyjki werbalizujące konkretne problemy najmłodszych. Z pomocą tych opowiadań dziecko ma zrozumieć swoje lęki i zobaczyć, jak można sobie z nimi radzić. Pozycja skierowana jest nie tylko do dzieci, ale przede wszystkim do rodziców i nauczycieli, jako pomoc pedagogiczna.
Opowiadanie przygotowujące na nadejście rodzeństwa napisane jest realistycznym językiem. Narratorem jest dziecko, które powoli zaznajamia się z nową dla niego sytuacją – jego mama jest w ciąży. Książa opisuje początkowe trudności, jakie mogą towarzyszyć posiadaniu rodzeństwa, ale wskazuje też ich rozwiązania, a przede wszystkim korzyści. Podpowiada, aby dziecko nie przyjmowało biernej postawy obserwatora w sytuacji pojawienia się nowego członka rodziny, ale aktywnie uczestniczyło we wszystkim i samo podejmowało inicjatywę.
Poleca włączać dziecko w daną sytuację rodzinną, prosząc je na przykład o pomoc w wyborze imienia. Same opis narodzin nie są ograniczony w opowiadaniu do aspektu fizycznego, ale zawarto w nim symboliczne odniesienia do Boga, dlatego ta pozycja jest skierowana również do rodziców, którzy chcieliby odnieść się do przychodzenia na świat w wymiarze religijnym.
Olga Kubiak-Skwarek/bzikkulturalny.pl
