„Chcę mieć przyjaciela. O dziewczynce, która chciała zaprzyjaźnić się z krokodylem” + recenzja


Czy te oczy mogą kłamać? – recenzja książki „Chcę mieć przyjaciela. O dziewczynce, która chciała zaprzyjaźnić się z krokodylem”

Czy smutne oczy to wystarczający powód, by próbować się zaprzyjaźnić z ich właścicielem? Czy przyjaciel to ktoś, kto nieustannie wpędza nas w poczucie winy? Czy chęć niesienia pomocy, wartość  niewątpliwie godna pochwały, może okazać się też pułapką? Czy „te oczy mogą kłamać”?

Niby prosta opowieść o dziewczynce, która, szukając przyjaciela, natrafia najpierw na krokodyla, w końcu odnajduje bezpieczeństwo i spokój w kontakcie z koalą… Tylko niby, bo niesie ze sobą ważne i głęboko poruszające przesłanie. Taka przyjaźń z książkowym krokodylem w prawdziwym życiu może doprowadzić do potężnych emocjonalnych tarapatów. I doprowadza, dlatego warto zadbać o „emocjonalną edukację” najmłodszych, tak by dokonywali wyborów w pełni świadomie i nauczyli się asertywności. By w dorosłym życiu potrafili broni się przed niszczącymi, często pełnymi przemocy związkami.

Czy to nie za wcześnie, by dzieciom „serwować” taki temat? Zdecydowanie nie, ponieważ opowieść jest o przyjaźni, a przecież i dzieci chcą się przyjaźnić, mieć kogoś bliskiego, być ważnym. Również dlatego nie, że „czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał”. I po raz trzeci nie, bo wszystko w tej książce jest w rękach autorki – psychologa, której nie tylko pisanie jest bliskie, ale i wieloletnie zawodowe obcowanie z dziećmi i merytoryczne przygotowanie do opisywania tajników psychiki. Czyni to w sposób wciągający, delikatny (choć przecież wprost), na pewno dostosowany do możliwości percepcyjnych dziecka.

To książka o przyjaźni –  złej i dobrej. O tajnikach kontaktu z drugim człowiekiem (tutaj – zwierzątkiem, wszak to bajka) w sensie szerszym również. O marzeniach i wyobrażeniach związanych z innymi. O powierzaniu innym swojej intymności. O zaspokajaniu potrzeb innych i swoich, o dylemacie – w jakiej kolejności i w jakim zakresie? O obwinianiu drugiej osoby i noszeniu poczucia winy w sobie. O tych chwilach, kiedy w związku z zachowaniami drugiego człowieka robi się przykro. O odmienności i o tym, czy można drugiego zmienić. O pytaniu, czy krokodyl może zostać koalą, a samotnik o zachowaniach agresora „mięciutkim i rozkosznym” misiem do przytulania. O poczuciu własnej wartości. O tym, co to znaczy robić coś dla drugiego. Co to znaczy zaakceptować innego takim, jakim jest. Czy przyjaźń może stawiać warunki i karać za ich niespełnienie. Czy przy przyjacielu powinno czuć się gorszym.

Dorośli wiedzą, że utrzymanie przyjaźni, znalezienie właściwej osoby, którą można określić mianem przyjaciela to nie lada wyzwanie i nie lada radość, gdy się to udaje! Ale czy wiedzą o tym dzieci? Na pewno dzięki tej książce można poruszy z nimi ten temat w rozmowie. Autorka podsuwa wręcz, w osobnym rozdziale i bezpośrednio na kartach książki, liczne pytania i odpowiedzi. W „Słowie dla rodziców, wychowawców i nauczycieli”  w klarowny sposób pokazuje, o czym jest ta książka, jaką niesie przestrogę, na czym powinna polegać dobra przyjaźń i czym może charakteryzować się zła, jaka jest wartość przyjaźni. Pozycja ta – wydana przez Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, łączy w sobie ciekawą opowieść o przyjaźni i poszukiwaniu bliskości z cennym przewodnikiem po tym, co wiąże się z kontaktami z innymi ludźmi.

Anna Kossowska-Lubowicka – specjalista psychologii klinicznej

Chcę mieć przyjaciela. O dziewczynce, która chciała zaprzyjaźnić się z krokodylem
Elżbieta Zubrzycka
il. Marianna Jagoda-Mioduszewska
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2011
wiek: 4+