Metoda Dobrego Startu jako wszechstronna stymulacja rozwoju dziecka

Metoda Dobrego Startu (MDS) została opracowana przez Martę Bogdanowicz na wzorach francuskiej metody Le Bon Depart, autorstwa Thei Bugnet. MDS adresowana jest do dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym oraz do dzieci starszych, których rozwój psychoruchowy przebiega z pewnymi nieprawidłowościami. Założeniem tej metody jest wszechstronne wspomaganie rozwoju dziecka przez jednoczesne rozwijanie funkcji – językowych, wzrokowych, słuchowych, czuciowych (ruchu i dotyku), motorycznych oraz ich współdziałania. MDS kładzie też duży nacisk na ustalenie ręki dominującej, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. Stymulowanie wszystkich wymienionych funkcji odgrywa bowiem ogromną rolę w nauce pisania i czytania.

Podstawę zajęć prowadzonych MDS stanowi piosenka, której tekst służy do ćwiczeń rozwijających mowę, melodia zaś do wykonywania ćwiczeń w rytm tej piosenki i ćwiczeń ruchowych na instrumentach muzycznych, woreczkach i tackach wypełnionych kaszą oraz wielozmysłowego uczenia się i odtwarzania różnymi technikami figur geometrycznych i liter.
Metoda ta wpływa niezwykle twórczo na dzieci i wymaga tego samego od prowadzącego zajęcia.
MDS rozwija komunikację zarówno językową (mowę, czytanie, pisanie), jak i niejęzykową przez co jest użyteczna w terapii logopedycznej!

Dla logopedy MDS odgrywa dużą rolę w kształtowaniu kompetencji językowej zarówno w aspekcie odbioru, jak i budowania wypowiedzi. Metoda ta przewiduje stymulację mowy w trzech aspektach:
– fonologicznym (ćwiczenia różnicowania dźwięków mowy; dokonywanie analizy i syntezy logotomowej, sylabowej i fonemowej);
– syntaktycznym (wyodrębnianie w tekstach zdań i słów; ustalanie poprawności wyrazów i zdań pod względem gramatycznym; przekształcanie form gramatycznych);
– semantycznym (poszerzanie słownictwa; definiowanie wyrazów i ich kategoryzacji).
Wszystkie wymienione ćwiczenia są bardzo skuteczne w pracy z  dziećmi zarówno z grupy ryzyka dysleksji jak i osób z opóźnionym rozwojem psychoruchowym. Prowadzone ćwiczenia pozwalają dzieciom uniknąć niepowodzeń szkolnych lub całkowicie je eliminują.
Dzieci z opóźnionym rozwojem psychoruchowym poprzez prowadzone ćwiczenia rozwijają aktywność umysłową, usprawniają psychomotorykę, a tym samym lepiej  funkcjonują w środowisku rówieśniczym i szkolnym.

MDS ma również aspekt diagnostyczny. Na podstawie obserwacji dziecka, analizy trudności występujących przy wykonywaniu ćwiczeń oraz popełnianych błędów pozwala wnioskować o ich przyczynach – o rodzaju i głębokości zaburzeń.

MDS można i należy wykorzystywać do pracy z dziećmi o prawidłowym rozwoju (w celu stymulowania ich rozwoju) tak jak i z dziećmi z zaburzonym rozwojem (w celu terapii zaburzeń rozwojowych). Służą temu następujące formy MDS:
1.    Piosenki do rysowania – do wspierania rozwoju młodszych dzieci (od 4 roku życia) oraz starszych z opóźnionym rozwojem.
2.    Piosenki i znaki – dla uczniów klas 0 i I oraz dzieci z tzw. ryzyka dysleksji, w celu przygotowania ich do nauki czytania i pisania w okresie poprzedzającym naukę liter.
3.    Piosenki i litery – dla uczniów rozpoczynających naukę czytania i pisania w klasie 0 i I oraz dla uczniów dyslektycznych.

Wszystkie te formy MDS nawzajem się uzupełniają, stanowiąc kolejne etapy pracy, początkowo na materiale nieliterowym, następnie na materiale liter drukowanych i pisanych.

Zajęcia MDS mogą być prowadzone w grupie i indywidualnie. Podczas zajęć grupowych można pracować także indywidualnie z dzieckiem o poważniejszych  zaburzeniach rozwoju, od czasu do czasu umożliwiając mu włączenie się do zabawy. Metoda ta oddziałuje korzystnie na procesy emocjonalne i zachowania społeczne dzieci.

MDS jest coraz szerzej stosowana w terapii dzieci z uogólnionymi i głębszymi zaburzeniami  takimi jak: autyzm, porażenie mózgowe czy niepełnosprawność intelektualna.

Metodę tę często stosuje się w połączeniu z Metodą Ruchu Rozwijającego (MRR) Weroniki Sherborne. MDS rozwija głównie funkcje poznawcze i ruchowe, zaś MRR wspomaga głównie rozwój emocjonalny, społeczny i motoryczny.

Praca Metodą Dobrego Startu wymaga zarówno od prowadzącego jak i od dzieci dużych pokładów energii, ale nie ma nic równie motywującego i satysfakcjonującego od myśli, że nawet przy najcięższej pracy zawsze będzie towarzyszyć nam piosenka!

Dominika Kościelniak
pedagog specjalny – logopeda

Warto przeczytać:
Bogdanowicz M, „Metoda Dobrego Startu”, WSiP
Bogdanowicz M, Barańska M, Jakacka E, „Metoda Dobrego Startu. Piosenki do rysowania”, Gdańsk 2007
Bogdanowicz M,”Ryzyko dysleksji”, wyd. Harmonia, Gdańsk 2005