Rodzice – „terapeuci”
W każdej sytuacji – czy usprawnianiu zaburzeń, czy wspieraniu rozwoju dziecka – bezcenna jest aktywność samych rodziców. Posiłkując się wiedzą zdobytą z literatury, od specjalistów bądź poprzez kursy doskonalące do samodzielnej pracy z dzieckiem, mamy możliwość indywidualnej pracy z dzieckiem w domu. Dodatkowym atutem pracy rodzica z dzieckiem jest nawiązanie jeszcze bliższych relacji przez obie strony. Dziecko zyskuje poczucie bezpieczeństwa, zrozumienia i rzeczywistej akceptacji ze strony rodziców. Ponadto rodzic dzięki swojej intensywnej pracy z dzieckiem łatwiej rozumie trudności napotykane przez jego pociechę. Konieczne przy tejże istotnej pracy jest przede wszystkim dobra zabawa – to najlepsza metoda pracy z dzieckiem.
Co to jest ta arteterapia?
Korzystanie z dostępnych rodzajów sztuki (plastyka, muzyka, literatura, a także język obcy), może usprawniać wiele aspektów z życia dziecka. Ogólnie przyjętą specjalistyczną nazwą terapii uwzględniającą wszystkie powyższe rodzaje aktywności jest ARTETERAPIA. Daje możliwość symbolicznego wyrazu trudnych przeżyć, doświadczeń i emocji w bezpiecznych warunkach, w formie wypowiadania się „nie wprost”.
Wykorzystywana jest w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi, nadpobudliwymi, dyslektykami, ale także z osobami, które mają trudności w bezpośrednim wyrażaniu swoich emocji. Ponadto arteterapia jest doskonałą formą zabawy. Umożliwia każdemu dziecku, a nawet osobie dorosłej, rozluźnienie ciała, odkrycie „tajemnych” zdolności, a przede wszystkim nabranie dystansu do swoich przeżyć i emocji, odporności na niepowodzenia i wiary w siebie (przełamanie własnej nieśmiałości).
Domowa arteterapia
Oto kilka rodzajów ćwiczeń z dzieckiem do przeprowadzenia w domu – przy wykorzystaniu metod należących do arsenału arteterapii.
Metoda Malowania Dziesięcioma Palcami wg R.F. Show
1. Przygotowanie
• Duży szary lub biały papier,
• Farby wyciśnięte do pojemniczków np. po margarynie (farby specjalnie przeznaczone do malowania palcami),
• Ubranie, które dziecko może spokojnie wybrudzić,
• Folia dla zabezpieczenia podłogi.
2. Wstęp
Wymyślamy temat, np. „Tajemniczy ogród”, „Pokój marzeń”. Można wybrać temat nawiązujący do problemu, jaki dotyczy naszego dziecka.
3. Rozwinięcie
Dziecko wraz z rodzicem – lub samo za pomocą wszystkich palców lub całych dłoni – maluje to co dotyczy tematu i jak go sobie wyobraża. Rodzic pomaga zacząć, gdy dziecko boi się dotknąć farby. Wówczas bierzemy dziecko za rękę i razem, po jednym palcu, zamaczamy w farbie. Skutecznym początkiem jest także gdy dziecko weźmie z naszych palców trochę farby. Kolejnym etapem jest obserwowanie dziecka w trakcie pracy plastycznej, bez ingerencji w to, co maluje.
Może zdarzyć się taka sytuacja, w której dziecko będzie mieszało farby ze sobą, ubrudzi się aż po łokcie lub będzie mazało „całym sobą” rysunek – nie należy się bać, wręcz cieszyć – TO BARDZO DOBRZE!
4. Zakończenie
Rozmawiamy z dzieckiem, co namalowało, by utworzyło własną historię namalowanego rysunku. Jeżeli mamy problemy z odgadnięciem jakiejś rzeczy na rysunku, powinniśmy zadawać dziecku pytania dotyczące niepokojących nas elementów.
Przede wszystkim jest to metoda umożliwiająca dziecku ekspresję emocji, swobodne ruchy ciała, a przede wszystkim bliskość z rodzicami. Ma znaczący wpływ również na usprawnienie u dziecka grafomotoryki.
Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne’a
• „Kołyska”
Bierzemy dziecko na kolana tyłem do nas i spokojnie kołyszemy w lewo i prawo.
• „Hamak”
Rodzice biorą koc, lub duże mocne prześcieradło. Dziecko kładzie się na kocu mając rączki koło ciała. Jeden rodzic łapie za dwa końce koca, drugi rodzic za dwa kolejne. Huśtamy dziecko spokojnie w lewo i prawo.
Zabawy mają na celu uspokojenie dziecka, nawiązanie bliskiej relacji z rodzicem, poczucia bezpieczeństwa i zaufania do rodziców.
Wierzę, że każdy rodzic często, w sposób mało świadomy, wykorzystuje w zabawie z własnym dzieckiem różnorodne techniki terapeutyczne. Warto jednak rozwijać swoją wiedzę, by móc w odpowiedni sposób wpływać na korygowanie zaburzeń u swojego dziecka. Pamiętajmy – przy zabawie osiągamy najwięcej – uczymy, usprawniamy i przede wszystkim doświadczamy radości z bycia blisko siebie.
Urszula Rogalska – pedagog, terapeuta, animator zabawy
