Metoda terapii tańcem i ruchem opiera się w dużej mierze na pracach Carla Gustawa Junga, Wilhelma Reicha oraz Rudolfa Labana, a jedną z najważniejszych prekursorek tego nurtu terapeutycznego była Marian Chace. W Polsce to nadal metoda nowatorska, ale ciesząca się coraz większym zainteresowaniem i uznaniem. W krajach, gdzie była rozwijana dłużej, jest bardzo cenioną metodą pracy terapeutycznej, włączaną w ofertę wielu placówek medycznych i edukacyjnych.
Drugą nazwą, pod jaką funkcjonuje metoda terapii tańcem i ruchem jest DMT – skrót od angielskojęzycznej nazwy: Dance Movement Therapy.
Terapia tańcem i ruchem opiera się na naturalnej umiejętności i chęci do ruchu każdego człowieka. Tak jak w przypadku terapii werbalnych punktem wyjścia jest rozmowa, to w terapii tańcem i ruchem punktem wyjścia jest szeroko rozumiana praca z ciałem.
Zwraca się szczególną uwagę na integrację psychiki i ciała, podkreślając, że integracja tych dwóch obszarów jest jedynym sposobem na zdrowe, pełne funkcjonowanie.
Jednocześnie do udziału w zajęciach prowadzonych metodą terapii tańcem i ruchem nie wymagane są żadne umiejętności taneczne ani szczególna kondycja fizyczna, ruch zawsze dopasowywany jest do umiejętności i potrzeb uczestników.
Terapia tańcem i ruchem polecana jest dla wszystkich osób, niezależnie od wieku, dla dorosłych, dla dzieci, dla rodziców z dziećmi. Ponieważ głównym sposobem kontaktu jest wspólny ruch czy taniec, czyli język uniwersalny, łatwo rozumiany przez wszystkich, to metoda ta znajduje duże zastosowanie w pracy z osobami, które z różnych powodów mają utrudniony kontakt werbalny.
Szczególnymi odbiorcami są tu dzieci. Dzieci, mają jeszcze zbyt mały zasób słów, aby w pełni wyrazić siebie w rozmowie, natomiast świetnie odnajdują się w sposobie kontaktu opierającym się na ekspresji ruchowej. Ruch jest jak najbardziej naturalny dla każdego dziecka. Gdy doświadczenia ruchowe są odpowiednio dobrane do potrzeb dziecka, to zajęcia prowadzone metodą terapii tańcem i ruchem są dla dzieci bardzo ciekawe i radosne, a jednocześnie uczą je wielu ważnych informacji o sobie oraz ważnych umiejętności życiowych. Zajęcia prowadzone metodą terapii tańcem i ruchem polecane są dla dzieci w każdym wieku, w zależności od tego, jak zmieniają się ich potrzeby rozwojowe, zajęcia są odpowiednie prowadzone.
Metoda terapii tańcem i ruchem jest stosowana jako metoda rozwojowa podczas warsztatów, gdzie rozwijane są różne umiejętności oraz jako terapeutyczna metoda pracy, zakładająca dłuższy czas regularnych spotkań z terapeutą i mająca nieść pomoc dzieciom chorym czy doświadczającym dotkliwych trudności.
Praca poprzez ruch szczególnie sprzyja rozwojowi następujących umiejętności dziecięcych:
-rozwijanie koordynacji psychoruchowej; rozwijanie poczucia rytmu i wrażliwości muzycznej; rozwijanie umiejętności komunikacji; rozpoznawanie swoich uczuć i potrzeb oraz ich otwarte i śmiałe wyrażanie; rozwijanie kreatywności – twórczy ruch i taniec zawsze sprzyjają nowym, twórczym pomysłom dziecka; elastyczność działania; słuchanie innych i mówienie o sobie; współpraca i integracja w grupie, z rówieśnikami; rozwijanie komunikacji z dorosłymi; przestrzeganie zasad społecznych; umiejętność odreagowania złości czy frustracji w sposób akceptowany przez innych; podnoszenie umiejętności radzenia sobie z lękiem, napięciem i krytyką; podnoszenie umiejętności koncentracji i dłuższego czasu zaangażowania w jedno zadanie, co często ma bezpośrednie przełożenie na wyniki w nauce; zdobywanie umiejętności relaksowania się i odpoczynku, szczególnie ważne dla dzieci w wieku szkolnym; budowanie poczucia bezpieczeństwa; podnoszenie umiejętności szukania pomocy i wsparcia u dorosłych; utrwalanie/nabywanie nawyku uczestniczenia w aktywnościach ruchowych jako dużo zdrowszych i korzystniejszych dla samopoczucia i zdrowia niż przesiadywanie przed komputerem/telewizorem; rozwijanie radości i optymizmu.
Metoda terapii tańcem i ruchem jest bardzo polecana dla dzieci z zaburzeniami ze spectrum autyzmu, dla dzieci z porażeniem mózgowym, dzieci po doświadczeniu traumy czy przemocy oraz doświadczających różnorakich trudności emocjonalno-społecznych. Wtedy cel spotkań jest odpowiednio dopasowywany i skoncentrowany na szczególnych potrzebach dziecka.
Jak wyglądają zajęcia?
Warsztaty odbywają się w grupie, natomiast terapia może być grupowa lub indywidualna. Na warsztaty nie prowadzone są kwalifikacje, udział w terapii jest poprzedzany konsultacją z terapeutą.
Spotkania najczęściej mają dość podobną strukturę, tzn. krótkie przygotowanie ciała do ruchu – „rozgrzewka”, a następnie proponowane są doświadczenia ruchowe, mające na celu rozwój. Integralnym elementem spotkań jest rozmowa, doświadczenia ruchowe są zawsze, wspólnie z prowadzącym omawiane.
W zajęciach z dziećmi często używa się różnych pomocy, takich jak instrumenty muzyczne, kocyki, linki, maskotki, chusta animacyjna.
Większość zajęć dla dzieci odbywa się przy muzyce.
Metoda terapii tańcem i ruchem jest bardzo eklektyczna, częstymi elementami pracy jest contact improvisation, ruch kreatywny, ruch autentyczny, zastosowanie elementów analizy ruchu Labana, profilu Kestenberg, elementów ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne, tańców w kręgu, elementów różnych innych rodzajów tańca dopasowanych do poziomu koordynacji ruchowej dziecka.
Agnieszka Dziubińska – psycholog, psychoterapeutka tańcem i ruchem. Pracuje razem z Marzeną Jazowską i Anną Kurinią w Fundacji Tańczę więc Jestem, prowadząc zajęcia, warsztaty i terapię, zarówno dla dzieci, jak i dorosłych.
Polecana literatura:
1. Koziełło, D., Taniec i psychoterapia , Poznań 2002
2. Psychoterapia tańcem i ruchem w terapii grupowej pod redakcją Zuzanny Pędzich, Warszawa 2009
