Podstawowymi objawami są: brak reakcji na obecność innych ludzi, niedbanie o swój komfort, niesygnalizowanie własnych stanów, np. głodu, cierpienia, zmęczenia; brak zaangażowania społecznego podczas zabaw z rówieśnikami. Wyraźne są trudności komunikacyjne, np. nieutrzymywanie kontaktu wzrokowego, brak adekwatnej mimiki, gestykulacji; czynny opór przed próbą kontaktu; zaburzenia mowy, np. echolalia (powtarzanie słów lub zwrotów wypowiadanych przez kogoś innego), słabo modulowane, nieadekwatne wypowiedzi; charakterystyczne ruchy ciała; przywiązanie do rzeczy nietypowych, np. kawałka sznurka i silne reakcje (np. rozpacz) na drobne zmiany w otoczeniu; głęboka potrzeba utrzymania identyczności; zawężenie zainteresowań.
Za rozwój autyzmu prawdopodobnie odpowiedzialny jest nie jeden, lecz szereg czynników, zarówno endo-, jak i egzogennych; wpływają na niego cechy mózgu kształtujące się na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Autyzm jest obecnie leczony, zarówno farmakologicznie, jak i behawioralnie, jednak jak dotąd nie jest wyleczalny. Im wcześniej zaburzenie zostanie zdiagnozowane i podjęta zostanie terapia, tym większe szanse na zapewnienie dziecku jak najlepszego rozwoju.
Anna Kossowska-Lubowicka – specjalista psychologii klinicznej
Opracowano na podstawie książek: 1. „Psychiatria dzieci i młodzieży” pod red. Ireny Namysłowskiej, rozdz. 9 „Całościowe zaburzenia rozwojowe” autorstwa Hanny Jaklewicz; 2. „Psychiatria wieku rozwojowego” pod red. Anieli i Marii Popielarskich, rozdz. 8 „Specyficzne zaburzenia rozwojowe” autorstwa Hanny Jaklewicz;
3. „Psychiatria dzieci i młodzieży” Maria Orwid, Kazimierz Pietruszewski, rozdz. 2 „Okres wczesnodziecięcy”.