Należą do nich:
• dysleksja, czyli specyficzne trudności w czytaniu,
• dysortografia, czyli specyficzne trudności w pisowni, na przykład liczne błędy ortograficzne,
• dysgrafia, czyli niski poziom graficzny pisma.
Przyczyn dysleksji jest wiele, między innymi wymienić można:
• zaburzenia funkcji percepcyjno motorycznych, które dotyczą spostrzegania wzrokowego, słuchowego, motoryki, także istotne są nieprawidłowości we współdziałaniu tych funkcji,
• zaburzenia funkcji językowych,
• zaburzenia funkcji wzrokowej, słuchowej oraz ruchowej,
• zaburzenia lateralizacji oraz orientacji w schemacie ciała oraz przestrzeni.
Do przyczyn dysleksji można także wliczyć:
• dziedziczność,
• zmiany w układzie nerwowym, na przykład powstałe w czasie ciąży lub z powodu niewłaściwego przebiegu porodu,
• przyczyny środowiskowe.
Objawy ryzyka dysleksji można rozpoznać już u malutkich dzieci, czy też w wieku przedszkolnym. Jednak niestety w wielu przypadkach trudności w czytaniu i pisaniu dostrzega się dopiero w wieku szkolnym.
Oto przykłady ryzyka dysleksji bądź już specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu:
• opóźniony rozwój mowy,
• mała sprawność i koordynacja ruchowa, np. podczas zabaw, problemy z bieganiem, jazdą na rowerze,
• problemy samoobsługowe, np. ubieranie się, sznurowanie butów,
• niechęć do rysowania, wycinania i pisania,
• wady wymowy,
• trudności z wypowiadaniem złożonych słów, błędy gramatyczne,
• trudności z różnicowaniem głosek podobnych oraz z wydzieleniem sylab, głosek ze słów i ich syntezą,
• trudności podczas zabaw z układankami, klockami, np. puzzle, lego, kłopoty z odtwarzaniem wzorów graficznych,
• oburęczność,
• mylenie stron: prawa i lewa,
• trudności w czytaniu;
• problemy z zapamiętywaniem materiału uszeregowanego np. dni tygodnia, pory roku, miesiące,
• trudności z opanowaniem poprawnej pisowni, pismo zwierciadlane, mylenie liter podobnych pod względem kształtu (p-b-d-g), liter odpowiadających głoskom zbliżonym fonetycznie, opuszczanie liter, liczne błędy ortograficzne, pomimo dobrej znajomości zasad ortografii,
• problemy z koncentracją,
• trudności z zapamiętywaniem wierszyków, piosenek.
W sytuacji, gdy rodzic lub nauczyciel obserwuje u dziecka powyższe objawy, powinien jak najszybciej skontaktować się ze szkolnym pedagogiem, w celu skierowania dziecka na diagnozę w poradni. Im wcześniej uczeń zacznie uczestniczyć w terapii pedagogicznej, tym lepiej. Pamiętajmy, że jeśli dziecko nie zostanie poddane terapii pedagogicznej, może mieć liczne niepowodzenia szkolne, które przyczyniają się do zaburzeń zachowania oraz problemów emocjonalnych.
Anna Wrocławska
