Tiki

To zaburzenie najczęściej występuje u dzieci w wieku 5-10 lat, 3 razy częściej u chłopców niż u dziewcząt, bywa, że pojawia się  rodzinnie. Wśród tików można wyróżnić: proste (np. motoryczne – mruganie, szarpanie szyją, grymasy twarzy, ruszanie ramionami; wokalne – chrząkanie, syczenie, prychanie) i złożone (np. motoryczne – podskakiwanie, gryzienie się, uderzanie, imitowanie czyichś ruchów; wokalne – powtarzanie słów i zdań oderwanych od kontekstu, również wulgarnych).W etiologii bierze się pod uwagę między innymi czynniki genetyczne, mikrozaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym, sytuację rodzinną (nadopiekuńcze matki i zbyt rygorystyczni ojcowie hamujący dążenie do samodzielności dziecka).
Tiki mogą prowadzić do obniżenia samooceny, braku akceptacji przez innych, zakłóceń w funkcjonowaniu społecznym. Dzielą się na 3 podgrupy: tiki przemijające, przewlekłe tiki ruchowe lub głosowe oraz zespół tików głosowych i ruchowych (zespół Gillesa de la Tourette’a). Rokowanie jest raczej dobre, z wyjątkiem nasilonych objawów w zespole Gillesa de la Tourette’a, również przy współwystępowaniu innych zaburzeń psychicznych, nadużywaniu substancji psychoaktywnych i niekorzystnych czynnikach środowiskowych, w tym dysfunkcji systemu rodzinnego.
W leczeniu stosowane jest podejście kompleksowe – między  innymi farmakoterapia, psychoterapia dziecka, terapia rodzinna, trening relaksacyjny.
Anna Kossowska-Lubowicka – specjalista psychologii klinicznej

Opracowano na podstawie książek:
1. „Psychiatria dzieci i młodzieży” pod red. Ireny Namysłowskiej, rozdz. 18  „Tiki” Ireny Namysłowskiej  
2. „Psychiatria dzieci i młodzieży” Maria Orwid, Kazimierz Pietruszewski, rozdz. 4 „Okres szkolny
3. „Psychiatria wieku rozwojowego” pod red. Anieli Popielarskiej i Marii Popielarskiej, rozdz. 8 „Specyficzne zaburzenia rozwojowe”