Pierwsze alpaki przyjechały do Polski ponad 10 lat temu z Ameryki Południowej. Te parzystokopytne roślinożerne ssaki mieszkają w górach Andach na wysokościach od 4000 – 4700 m n.p.m. Występują głównie w Peru, Chile i Boliwii. Alpaka to kuzynka lamy, jest do niej podobna i pochodzi z tej samej rodziny – wielbłądowatych. Występują dwie rasy alpak: suri i huacaya, które mają różną okrywę włosową. Rasa huacaya dominuje w światowej populacji – stanowi około 85 proc. wszystkich alpak.
Co warto wiedzieć o alpakach?
Zwierzęta te są jeszcze mało znane w Polsce, a ludzie reagują na nie często bardzo entuzjastycznie. Rzadkość ich występowania sprawia, że ludzie chętnie zapoznają się z alpaką. Kontakt z nią dla wielu osób jest unikatowy, co sprawia, że alpaka jest jeszcze lepszym motywatorem w terapii. Alpaki budzą zaufanie dzięki swojej łagodności i cichemu usposobieniu. Mają niezwykły wygląd, który budzi pozytywne emocje. Ich miękkie futro jest bardzo przyjemne w dotyku. Dzięki tym cechom, alpaki świetnie nadają się do korekty i usprawniania rozwoju człowieka.
Alpakoterapia wspiera w sferze emocjonalnej, poznawczej i społecznej. Wspomaga budowanie samooceny i pewności siebie, może pełnić rolę katalizatora zmian i pomagać w przejściu poprzez stadia rozwojowe. Terapia może wspierać rozwój ruchowy. Alpakoterapia przynosi bardzo dobre efekty, m.in. wśród osób z nerwicą, zaburzeniami lękowymi i depresją, autyzmem, ADHD i zespołem Downa, a także pomaga ludziom starszym. Praktykowane są wyjazdy do domów spokojnej starości, gdzie alpaki dają ludziom radość.
W jakich formach stosuje się alpakoterapię?
Alpakoterapia to dziedzina zooterapii, którą wykorzystuje się w różnych formach. Delta Society wyróżnia trzy formy pracy ze zwierzętami:
AAA – Animal Assisted Activities – są to zajęcia, w których uczestniczą zwierzęta. Mają na celu spotkanie ze zwierzęciem, zabawę z nim i oderwanie się od codziennych zmartwień. Mają spontaniczny charakter, nie muszą odbywać się cyklicznie. Realizowane są w formie zajęć grupowych. Alpaki odwiedzają domy pogodnej starości, placówki specjalistyczne, szkoły, przedszkola i dostarczają uczestnikom pozytywnych emocji. Dzięki uczestnictwiu w zajęciach zmniejsza się stres i zwiększa zaufanie.
AAT – Animal Assisted Therapy – terapia z udziałem zwierząt – zakłada konkretne działania terapeutyczne, ma określone cele i prowadzona jest przez terapeutę. Zwykle prowadzona w formie indywidulanej lub w bardzo małych grupach. Odbywa się systematycznie, ma na celu poprawę funkcji poznawczych, społecznych, emocjonalnych, ruchowych.
AAE – Animal Assisted Education – jest to edukacja z udziałem zwierząt. Forma ta łączy w sobie elementy AAA i AAT. Ma zastosowanie głównie w przedszkolach i szkołach. Odbywa się systematycznie, w grupach. Celem jest rozwijanie sfery emocjonalno-społecznej, poznawczej i intelektualnej dzieci. Obecność zwierzęcia ma motywować do nauki.
Alpaka ma swój indywidualny sposób funkcjonowania. W trosce o jej dobrostan, osoby uczestniczące w którejkolwiek z form zajęć z alpakami, są edukowane, jak należy postępować z tym zwierzęciem. Alpaka jako zwierzę delikatne nie lubi hałasu oraz wykonywania gwałtownych ruchów. Lubi być głaskana po szyi, a nie po głowie – na co mocno zwraca się uwagę. Kontakt ma przynosić obopólną satysfakcję, zarówno uczestnikowi, jak i alpace. Praktykowane jest nauczanie podstawowej opieki nad alpaką, co sprzyja budowaniu odpowiedzialności i empatii, zwłaszcza wśród dzieci.
Dla kogo jest alpakoterapia?
Terapia z alpakami dedykowana jest dla szerokiego grona odbiorców. Obcowanie z tymi zwierzętami pomaga rozluźnić się i otworzyć, może poprawić samopoczucie. Kontakt z alpakami zmniejsza lęk i uczucie stresu, pomaga oderwać się od codziennego życia. Alpakoterapia pomaga także zwalczać samotność i zachęca do integracji społecznej. Mogą z niej korzystać zarówno dzieci, jak i dorośli, którzy doświadczają trudności życiowych, problemów emocjonalnych, załamań nerwowych. Może przybierać formę terapii, edukacyjną lub swobodnych spotkań. Praktykowane są także trekkingi z alpakami, które świetnie sprawdzają się jako forma relaksu.
Jakie korzyści czerpię z pracy z alpakami?
W polskiej animaloterapii alpaki są zaledwie od kilku lat, mam nadzieję, że alpakoterapia będzie szerzej popularyzowana i coraz więcej osób będzie mogło skorzystać z pomocy tych uroczych zwierząt. Zainteresowałam się pracą z alpakami, ponieważ mają w sobie coś niezwykłego, majestatycznego. Gdy pierwszy raz zobaczyłam je na zdjęciu, postanowiłam, że muszę zobaczyć, jakie są w rzeczywistości. O tym, że przebywanie w towarzystwie alpak jest relaksujące i pomaga zapomnieć o niepowodzeniach, przekonuję się każdego dnia. Czasami kilka minut spędzonych w ich towarzystwie sprawia, że uśmiech wraca, a wraz z nim pozytywne nastawienie. Praca i codzienny kontakt z nimi dają mi ogromną satysfakcję, a największą nagrodą, jaką otrzymuję za swoją pracę, jest możliwość obserwowania radości, jaką alpaki dają ludziom.
Aleksandra Wróblewska – psycholog, alpakoterapeutka, prowadząca zajęcia w Ośrodku KOPARKA
