Oznacza to, że znakomicie wykorzystują schematyczne rozwiązania ćwiczone w szkole, ale zadania wymagające czegoświęcej niż zastosowania gotowych algorytmów stanowi dla wielu zbyt trudne wyzwanie. W tej sytuacji naturalne staje się pytanie, jak rozwijaćzdolności matematyczne dzieci.
Wydaje się, że większość rodziców chciałoby, aby ich dziecko było uzdolnione matematycznie. Nawet jeśli sami mieliśmy w szkole problemy z tym przedmiotem, to nie chcemy tego dla naszych dzieci. Powinniśmy zatem wziąć sprawy w swoje ręce i samodzielnie rozwijać kompetencje matematyczne najmłodszych.
Umiejętności potrzebne w matematyce można kształtować zanim dziecko pójdzie do szkoły. Z matematyką, tak samo jak z mową, maluchy mają do czynienia od najmłodszych lat swojego życia. Mimo że na początku niewiele z tego rozumie, to liczby, godziny, miary, rytmy stale je otaczają. Rodzice mogą pomóc dziecku zrozumieć treści związane z matematyką. Zasadą, którąpowinni zapamiętaćjest to, że najważniejsze jest osobiste doświadczenie dziecka. Na niewiele zdadzą się wyjaśnienia i tłumaczenia ze strony dorosłych, ponieważdziecko uczy sięprzede wszystkim przez działanie. Aktywność, której maluch oddaje się najchętniej to zabawa – w ten sposób także poznaje świat. Z tego wynika, że wszelkie działania edukacyjne, które kierujemy do dzieci także powinny przebiegać w atmosferze zabawy, zajęcia zatem powinny być wypełnione ciekawymi zadaniami i grami.
Z moich doświadczeńwynika, że dzieci bardzo chętnie przeliczają, klasyfikująi porównują przedmioty, jeśli odbywa sięto w trakcie zabawy. Jest to dla nich dodatkowa atrakcja i wyzwanie, któremu chcą sprostać samodzielnie. Pamiętajmy jednak, że zdolności matematyczne dzieci nie powinny ograniczać się do liczenia i rozpoznawania kształtu liczb. Najważniejszym celem jest rozwijanie myślenia matematycznego, czyli umiejętności rozwiązywania niestandardowych problemów oraz korzystanie z matematyki w życiu codziennym.
Prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, specjalistka od dziecięcej matematyki, wyróżnia następujące kręgi tematyczne, które powinny byćkształtowane u dzieci:
- Orientacja przestrzenna – to umiejętności, które pomogą dziecku orientowaćsięw przestrzeni.
- Rytmy – czyli dostrzeganie prawidłowości w otaczającym świecie i korzystanie z nich w różnych sytuacjach.
- Kształtowanie umiejętności liczenia, a także dodawania i odejmowania – obejmuje liczenie na konkretnych przedmiotach, a także w pamięci.
- Wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania – celem jest przygotowanie dziecka do zrozumienia pojęcia liczby naturalnej. Umiejętności te będą przydatne w szkole.
- Rozwijanie umiejętności mierzenia długości – umiejętności przydatne w życiu codziennym oraz szkole.
- Klasyfikacja – pomoc dzieciom w tworzeniu pojęć. Jest to dobre wprowadzenie do nauki o zbiorach i ich elementach.
- Układanie i rozwiązywanie zadańarytmetycznych – jest to doskonalenie umiejętności rachunkowych.
- Zapoznanie dzieci z wagąi sensem ważenia – jest to umiejętnośćbardzo lubiana przez dzieci oraz mająca częste zastosowanie w praktyce.
- Mierzenie płynów – to ćwiczenia, które pomogądziecku zrozumieć, że wody jest tyle samo jeśli przelejemy ją do innego naczynia.
- Intuicje geometryczne – kształtowanie pojęć geometrycznych. Jest wiele możliwości wykorzystania figur geometrycznych w zabawie.
- Konstruowanie gier przez dzieci – kształtuje odpornośćemocjonalnąoraz jest okazją do wysiłku intelektualnego.
- Zapisywanie czynności matematycznych – stanowi bezpośrednie przygotowanie do lekcji matematyki w szkole[1].
Zachęcam do zapoznania sięz całą książką Pani Profesor, ponieważ znajdują się w niej konkretne ćwiczenia i zabawy, które możemy zastosowaćw domu w celu rozwijania kompetencji matematycznych dzieci. Tymczasem już dzisiaj możemy zachęcać dziecko do wspólnej zabawy z elementami matematyki.
Wykorzystujmy każdą okazję, aby pobudzać dziecko do myślenia. Możliwości jest bardzo wiele! Oto kilka przykładów:
- Dzielimy klocki na dwa zbiory. W każdym z nich jest tyle samo elementów, ale jeden z nich wygląda optycznie na większy z powodu większych odległości między klockami. Zadajmy dziecku podchwytliwe pytanie „W którym zbiorze jest więcej elementów?”
- Wyścig samochodów – wspólnie z dzieckiem przygotowujemy drogęz białych kartek. Wśród nich jest jedna czerwona i jedna zielona. Rzucamy kostką– każde oczko pozwala na pokonanie jednej kartki. Droga może zająćcały pokój.
Zasady gry:
– gręrozpoczyna osoba, która jako pierwsza wyrzuci sześć oczek na kostce;
– wejście na czerwone pole powoduje stratękolejki;
– wejście na zielone pole oznacza dodatkowy rzut kostką;
– wygrywa osoba, która jako pierwsza dotrze do mety.
Zabawy z tangramem to ciekawa rozrywka i stymulacja intelektualna zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Nie jest to taka łatwa sprawa dlatego przeznaczona dla starszych dzieci, lub wymagająca pomocy rodziców. W sklepach można kupićzestaw plastikowych elementów, ale wystarczy znaleźć wzór w internecie i wydrukować wraz z przykładowymi kombinacjami.
Pamiętajmy, że mamy duży wpływ na umiejętności matematyczne dzieci i nie warto czekać aż szkoła się nimi zajmie. Lepiej wykorzystać naturalną ciekawość i chłonność umysłu dziecka, bo przecież matematyka to wspaniała przygoda intelektualna, która towarzyszy nam przez całe życie .
Aleksandra Rosa – studentka i absolwentka pedagogiki w zakresie trzech specjalności: wczesnoszkolnej i przedszkolnej, andragogiki oraz edukacji medialnej. Pracuje jako niania i animator zabaw dziecięcych
