Nie lekceważmy takiej sytuacji, lepiej rozwiać wszelkie wątpliwości i zacząć wczesną interwencję, niż później próbować „nadgonić” wciąż narastające deficyty rozwojowe. Dziecku można i trzeba skutecznie pomóc, diagnoza z zakresu całościowych zaburzeń rozwoju (autyzm dziecięcy, Zespół Aspergera) to nie wyrok, lecz wyzwanie i szansa na podjęcie skutecznych działań.
Objawy pojawiają się najczęściej w wieku 1,5 do 3 lat, najczęściej wśród chłopców, ale mogą się też pojawić u dziewczynek. U nich też częściej występuje Zespół Retta. Zachowania i deficyty, które powinny zwrócić uwagę rodziców, to:
• Słaby rozwój mowy – w wieku 2 lat dziecko powinno już nazywać osoby, przedmioty i czynności, z którymi ma kontakt. Pojawiają się już wypowiedzi dwuwyrazowe, choć często jeszcze bez odmiany. Dziecko używa zdrobnień. Rozumie proste zdania, polecenia i wykonuje je. Mówi o sobie „ja”. Potrafi wskazywać i nazwać znane przedmioty, osoby, zwierzęta na obrazkach. Jego umiejętności językowe i zasób słów szybko się rozwijają.
• Trudności w użyciu języka nie są przez dziecko rekompensowane za pomocą gestów – wskazywanie, papa, kiwanie głową itd.
• Brak uwspólnienia uwagi – dziecko nie patrzy na przedmiot, który pokazujemy, nie ma też potrzeby przynoszenia zabawek czy innych „skarbów” rodzicom.
• Osłabiony kontakt wzrokowy – dziecko nie patrzy w oczy, czasem jego spojrzenie jest niepokojące – zbyt „obojętne’, jakby niezogniskowane na osobie lub zbyt „wpatrujące”, jakby nie patrzyło na osobę, tylko na przykład na swoje odbicie w tęczówce.
• Dziecko bawi się zabawkami w sposób niepokojący, niezgodnie z ich funkcją – wącha je, stuka nimi, szereguje, przesuwa przed oczami. W tym wieku dziecko powinno już rozwijać zabawę tematyczną, naśladując dorosłych i odtwarzając swoje przeżycia, np. badanie i pielęgnacja lali, jazda autem. Może się też bawić konstrukcyjnie – budować most czy wieżę z kilku klocków.
• Dziecko preferuje zabawę samotną i złości się bądź nie zwraca uwagi, gdy chcemy dołączyć.
• Nie odpowiada na uśmiech, nie inicjuje zabaw z opiekunem.
Zaburzeniom ze spektrum autyzmu towarzyszą zaburzenia integracji sensorycznej, co oznacza, że zmysły dziecka nie potrafią ze sobą współpracować i przetwarzać w sposób prawidłowy informacji, które do nich docierają. Zaniepokoić rodziców mogą, m. in.:
• ograniczone preferencje żywieniowe – dziecko chce jeść stale ten sam zestaw pokarmów, na przykład tylko słone pokarmy lub tylko w postaci „papek”;
• niechęć do ubrań z określonego materiału lub w ogólnie ubrań;
• dziecko nie przepada za przytulaniem lub przeciwnie: podchodzi do każdego, z nienacka, i mocno go ściska, bądź też samo uwielbia być bardzo mocno przytulane;
• niechęć do określonych dźwięków, hałasu, bycia w tłumie;
• wpatrywanie się np. w wirującą pralkę, światła.
Czasami rodzicom trudno jest oszacować, czy dziecko rozwija się prawidłowo, czy też trzeba już podjąć jakieś kroki. Tymczasem zwłoka działa na niekorzyść naszej pociechy – traci czas, podczas gdy rówieśnicy szybko się rozwijają. Dlatego też, oprócz samodzielnego wyszukiwania informacji, warto skontaktować się ze specjalistą, który pomoże zweryfikować obawy rodziców i zaproponuje metody terapii. Najmniejsze zaniepokojenie rodzica warto skonsultować ze specjalistą.
Fundacja SILENTIO, pomagająca dzieciom z autyzmem oraz ich rodzinom, zaprasza rodziców i dzieci na bezpłatne konsultacje z psychologiem w swoim ośrodku ASAN Centrum Wspomagania Rozwoju w Warszawie, przy ul. Hawajskiej 3.
Proponujemy 2 spotkania, pierwsze tylko z rodzicem/rodzicami, a drugie spotkanie z dzieckiem. Bezpłatne konsultacje potrwają do końca grudnia 2012 r. Zapisy pod numerem telefonu: 609 777 826. Zapraszamy.
Źródło: Fundacja SILENTIO www.silentio.pl