Nauka czytania metodą symultaniczno-sekwencyjną (sylabową)

Otóż, bardzo wcześnie, nawet od trzeciego roku życia, możemy rozbudzać w dzieciach chęć do nauki czytania, wykorzystując metodę symultaniczno-sekwencyjną prof. Jagody Cieszyńskiej. Naukę czytania warto bowiem rozpocząć, zanim dziecko przekona się, że czytanie to naprawdę trudna sztuka! Starsze dzieci nie są już tak zainteresowane czytaniem i pisaniem. Dzisiejsze czasy oferują im bowiem intrygujący świat komputerów, gier i telewizji, do którego język pisany wydaje się im niepotrzebny. Dzieci nie rozumieją, że aby w pełni korzystać z bogactwa „elektronicznego świata”, niezwykle ważne jest szybkie czytanie ze zrozumieniem!

Metoda symultaniczno-sekwencyjna oparta jest na nauce globalnego, całościowego czytania sylab – głoski wprowadzane są tu w sylabach, a nie w izolacji! Bardzo istotne znaczenie ma fakt, że praca ww. metodą przybiera formę zabawy, w której maksymalnie wykorzystywana jest cała aktywność dziecka. Taka wszechstronna stymulacja sprzyja ogólnemu rozwojowi języka.

Zajęcia prowadzone metodą symultaniczno-sekwencyjną podzielone są na kilka etapów nauki:
etap 1 – od samogłosek prymarnych do sylaby otwartej,
etap 2 – od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów,
etap 3 – czytanie sylab zamkniętych,
etap 4 – czytanie nowych sylab otwartych i zamkniętych,
etap 5 – samodzielne czytanie tekstów.

Dzieci uczą się najpierw powtarzania sylab, potem rozpoznawania i odczytywania w opozycjach, według określonego porządku: od sylab otwartych do zamkniętych, od zbudowanych z prymarnych spółgłosek do sekundarnych, od najbardziej skontrastowanych do jak najmniej zróżnicowanych.  Specjalnie przygotowane teczki do zajęć zawierają materiał sylabowy i wyrazowy (czarno-biały druk w książkach), który można wykorzystać w różnych grach i zabawach. Różnorodność przygotowanych pomocy pozwala na ich dowolne modyfikacje. Pracę z dzieckiem urozmaica zastosowanie techniki „zamiany ról”, która polega na tym, że najpierw my uczymy dziecko, a potem dziecko uczy nas! Dzieci uwielbiają bawić się w nauczyciela!

Dużo radości dostarcza dzieciom wspólne czytanie książeczek z serii „Kocham czytać”. Dzieci „czytają” sylaby i wyrażenia dźwiękonaśladowcze zamieszczone w chmurkach, na początku sugerując się przedstawioną ilustracją.

Na rynku wydawniczym możemy spotkać również kolorowanki i grę w „Piotrusia”, na kartach której zamieszczone są ćwiczone sylaby.

Bardzo ciekawym sposobem na naukę jest także dopasowywanie sylab do obrazków, np. rękawiczek z określoną sylabą do rąk, przedstawiających tę samą „nazwę”.
W miarę postępu pracy, dziecko może też bawić się z nami w „pisanie” SMS-ów lub e-maili, używając znanych sylab i specjalnie przygotowanych pomocy, np. telefonów komórkowych.

Niezwykle istotna jest tutaj częstość powtórzeń poznawanych sylab – im więcej powtórzeń, tym lepszy efekt pracy! Dążymy bowiem  do tego, żeby dziecko wykonywało sprawnie ćwiczenia odczytywania sylab i układania z nich wyrazów. Poprzez takie układanie i dopasowywanie poznawanych sylab, dziecko uczy się również kierunku (od lewej do prawej) obowiązującego podczas czytania i pisania w języku polskim.

Metoda symultaniczno-sekwencyjna oddziałuje na wszystkie procesy związane z nauką czytania, m.in. na pamięć słuchową, analizę i syntezę wzrokową oraz koordynację wzrokowo-ruchową. Istotną rolę odgrywają tutaj ćwiczenia ogólnorozwojowe, które urozmaicają pracę i wspomagają naukę czytania.

Metoda sylabowa wyzwala w dzieciach pozytywne nastawienie do czytania, a w późniejszym okresie życia ułatwia naukę. Czytanie ze zrozumieniem umożliwia dzieciom szybkie wykonywanie zadań szkolnych, dzieci uczą się w ciekawy i przyjemny sposób.

Rozpoczynając z dzieckiem naukę czytania, wpływamy na jego wszechstronny rozwój.

Życzę więc wszystkim rodzicom i nauczycielom, aby nauka czytania była radosną częścią wspólnego odkrywania świata!

Dominika Kościelniak
pedagog specjalny- logopeda

Warto przeczytać:
1. Cieszyńska J., „Kocham uczyć czytać. Poradnik dla rodziców i nauczycieli”, Kraków, 2006
2. Fabisiak-Majcher A., Szmuc E., „Moje sylabki. Ćwiczenia do nauki czytania metodą symultaniczno-sekwencyjną”, Kraków, 2008
3. Cieszyńska J., Korendo M., „Wczesna interwencja terapeutyczna”, Kraków, 2008