1. Metoda Dobrego Startu, czyli jednoczesne rozwijanie i usprawnianie funkcji leżących u podstaw nauki czytania i pisania: językowych, wzrokowych, kinestetycznych, motorycznych i słuchowych. Metoda ta wpływa korzystnie na procesy emocjonalne i społeczne. Ma szczególne znaczenie w terapii logopedycznej dzieci z upośledzeniem umysłowym i autystycznych. Ma znaczenie diagnostyczne, ponieważ logopeda, obserwując pracę dziecka, jego zachowania i rodzaj towarzyszących trudności i popełnianych błędów, może wnioskować o rodzaju czy też głębokości zaburzeń. Metodę Dobrego Startu stosuje się również w pracy z dziećmi o prawidłowym rozwoju, w celu stymulującym ten rozwój.
Logopedzi w swojej pracy stosują następujące formy MDS:
a) Piosenki do rysowania, służące do wspierania rozwoju małych dzieci oraz dzieci starszych opóźnionych w rozwoju;
b) Piosenki i znaki – ćwiczenia przygotowujące dzieci klas 0-I i dzieci tzw. ryzyka dysleksji do nauki czytania i pisania;
c) Piosenki i litery przeznaczone dla uczniów rozpoczynających naukę pisani i czytania oraz dzieci dyslektycznych.
Fundamentem zajęć jest piosenka, której słowa służą do ćwiczeń rozwijających mowę, a muzyka do wykonywani ćwiczeń ruchowych oraz wielozmysłowego uczenia się i odtwarzania za pomocą różnych technik liter i figur geometrycznych.
MDS odgrywa znaczącą rolę w rozwijaniu komunikacji językowej – mowy, czytania i pisania, jak i niejęzykową, przez co jest stosowana w terapii logopedycznej.
2. Mówienie rytmiczne, mówienie sylabami, to metoda kształtowania płynności mówienia, mająca szczególne znaczenie w usuwaniu jąkania. Mówienie rytmiczne polega na wypowiadaniu słów z podziałem na sylaby, w określonym rytmie. Znaczne przyśpieszenie tempa takiej wymowy powoduje, że nabiera ona właściwego akcentu i naturalnego rytmu mówienia.
3. Ćwiczenia rytmizujące (rytmika) to metoda całościowego uaktywniania dzieci poprzez ruch i muzykę. Łączy mowę zrytmizowaną, śpiew, muzykę i taniec, dostarczając dzieciom wrażeń estetycznych. Metoda ta jest bardzo lubiana przez dzieci, ponieważ maksymalnie wykorzystuje pokłady ich codziennej aktywności. Rytmika wykorzystywana jest w pracy z dziećmi w przedszkolach, szkołach i ośrodkach specjalnych. Logopedzi wykorzystują opisaną tu metodę w swojej codziennej pracy pod nazwą Logorytmika. Zajęcia logorytmiczne mają na celu uwrażliwienie dzieci na tempo, akcent, wysokość dźwięku. Wykorzystywana jest do pracy z dziećmi, u których współwystępują zaburzenia ruchowe i zaburzenia mowy. Ćwiczenia logorytmiczne to ćwiczenia z zakresu techniki ruchu, ćwiczenia słowno-ruchowe i słowno-rytmiczne.
4. Ćwiczenia słuchu muzycznego, czyli różnicowanie wysokości, barwy i siły dźwięku. Aby dobrze odróżniać dźwięki muzyczne, trzeba mieć dobrze rozwinięty słuch fonematyczny. Trudności dzieci z zaburzeniami słuchu muzycznego przejawiają się problemami w odtwarzaniu rytmu w tańcu, z zapamiętywaniem melodii, niemożnością modulowania głosu podczas czytania i recytowania, a także niewłaściwym akcentem i intonacją. Ćwiczenia te polegają na uwrażliwianie dzieci na dźwięki wysokie i niskie, różnicowaniu liczby dźwięków, barwy głosu oraz kierowaniu uwagi na otaczające dźwięki.
5. Ćwiczenia ośrodków zainteresowań. To metoda oparta bezpośrednio na zainteresowaniach dziecka. Dziecko zdobywa wiedzę i kształci umiejętności szkolne w ramach określonych zainteresowań (pory roku, zawody). Metoda ta wykorzystywana jest do pracy z dziećmi z opóźnionym rozwojem mowy, ale przede wszystkim z dziećmi upośledzonymi umysłowo.
Każda metoda, która wykorzystuje twórcze możliwości dzieci, a przy tym daje im dużo radości, jest niezwykłym narzędziem potrzebnym w codziennej pracy, zarówno logopedy, jak i nauczyciela.
Opracowała Dominika Kościelniak
pedagog specjalny- logopeda
Warto przeczytać:
Bogdanowicz M., Metoda Dobrego Startu w pracy z dzieckiem od 5 do 10 lat, Warszawa 1985
Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, Warszawa 1985
Bogdanowicz M. Integracja percepcyjno- motoryczna, Warszawa 1997
Bogdanowicz M., Szlagowska D., Piosenki do rysowania, Gdańsk 1997
Chęciek M., Jąkanie, w: Diagnoza i terapia jąkania, red. T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zaleski, Lublin 1993
Malko D., Metody wychowania muzycznego w przedszkolu, Warszawa 1988
Kilinska- Ewertowska E., Logorytmika, Lublin 1980
Grzegorzewska M., Wybór pism, Warszawa 1964
